Het nieuwe jaar is begonnen. Voor een aantal woningbouwverenigingen gaat dat gepaard met het voornemen om de schotel in de ban te doen. Amsterdam neemt hierbij het voortouw.
Diverse woningbouwverenigingen willen de strijd tegen de schotelantenne opvoeren. Daarin worden ze gesteund door een deel van de Amsterdamse politiek. De PvdA in de hoofdstad heeft zelfs het plan om de Algemene Plaatselijke Verordening (AVP) aan te passen, zodat schoteleigenaren in bepaalde gevallen gedwongen kunnen worden hun antenne te verwijderen.
Zo?n wijziging van de AVP is prachtig juristenvoer. Het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) bevat namelijk genoeg munitie om dit voornemen aan te vechten. Artikel 10 van de EVRM speelt hierbij een belangrijke rol. Hierin staat dat iedere Europese burger het recht heeft op vrije nieuwsgaring, om zo zichzelf te informeren. Ook bestaat er een bijna negen jaar oud Europees verdrag waarin satellietontvangst - en dat is dus alleen maar mogelijk door het plaatsen van een schotelantenne - expliciet genoemd wordt om de concurrentie tussen mediabedrijven te bevorderen. De afgelopen jaren werden woningbouwverenigingen vooral om deze redenen teruggefloten in hun kruistocht tegen de schotel.
Natuurlijk hebben woningbouwverenigingen een punt wanneer ze de wildgroei van schotelantennes willen aanpakken. Op sommige plaatsen in Nederland is de grens van het toelaatbare wellicht bereikt. Maar daarbij gaat het om een zeer beperkt aantal wijken: geen situatie dus die een schotelverbod bij een gehele woningbouwvereniging of zelfs stad rechtvaardigt. Daarnaast zijn er doeltreffende oplossingen om de wildgroei te voorkomen en de satellietkijker toch een gevarieerd aanbod van Nederlandse, Europese en zelfs wereldzenders aan te bieden.
De belangrijkste daarvan is gezamenlijke satellietontvangst via het zogeheten GSO ontvangstsysteem. Hierbij wordt ??n grote schotel op het dak van een flat of woningcomplex geplaatst, die door alle bewoners wordt gebruikt. Deze oplossing kan zeker bij nieuwbouw zeer makkelijk en relatief goedkoop worden gerealiseerd. Maar ook bij renovatie is GSO een betaalbare oplossing. Juist Amsterdam, waar diverse woningbouwverenigingen de schotel in de ban willen doen, staat aan de bakermat van GSO. Eind jaren ?90 van de vorige eeuw werd namelijk in de hoofdstad, bij woningbouwvereniging Het Oosten, GSO officieel gepresenteerd.
Woningbouwverengingen in Amsterdam willen het nu echter over een andere boeg gooien. De schotel moet verdwijnen van de huurwoningen en uit het Amsterdams straatbeeld. Niet GSO, maar samenwerking met kabelbedrijf UPC lijkt de strategie die hierbij wordt gevolgd. In het verleden speelde bij de negatieve uitspraken van rechters in zaken over schotelverboden het ruimere aanbod van zenders via de schotel steeds een grote rol. Het gestaag groeiende zenderaanbod van UPC wordt nu door de woningbouwverenigingen gepresenteerd als volwaardig alternatief voor de schotel.
UPC zegt niet bij voorbaat nee tegen de plannen van de Amsterdamse woningbouwverenigingen. Het kabelbedrijf is hierover in gesprek met de Amsterdamse Federatie voor Woningcorporaties. ?Een eerste kennismaking is geweest,? aldus mediawoordvoerder Ronald Sutmuller. ?We denken samen met de leden van de Federatie na over een volwaardig alternatief voor de etniciteiten. Hoe we invulling gaan geven aan de wens om minder schotels in het straatbeeld te hebben in Amsterdam, gaat nu onderzocht worden.? Het gaat hier overigens over een eerste kennismakingronde. Er kan dus door UPC nog niks gezegd worden over de afloop van deze onderhandelingen. Technisch is UPC wel klaar om per regio een ander zenderpakket, dat meer gericht is op de wensen van de abonnees, aan te bieden. Maar er zitten andere adders onder het gras. Sutmuller: ?Het probleem is niet zozeer de technische kant, maar eerder de content- en rechtenkant. Er zijn vele manieren om beeldmateriaal aan te leveren. We gaan nu onder meer onderzoeken wat de beste opties zijn.?
Bill Wijdeveld, directeur van Astra Benelux en ??n van de personen die namens SES Astra het GSO-concept in Nederland vorm heeft gegeven, is duidelijk in zijn oordeel. ?We zijn niet blij met deze zoveelste gemeentelijke poging om verwijdering van schotels af dwingen. Want onder het mom van ?esthetiek? wordt het fundamentele recht op vrijheid van ontvangst, zoals neergelegd in artikel 10 van het Europees verdrag van de rechten van de mens (EVRM), ter discussie gesteld. Op basis hiervan heeft toenmalig Eurocommissaris Bolkenstein al in 2001 ?Het recht op een schotelantenne? uitgevaardigd. De Europese Commissie waarschuwt in dit document voor ?voorschriften voor de installatie en het gebruik van schotelantennes als deze een beperking van het vrije verkeer van goederen en diensten kunnen betekenen?. De Commissie wijst er verder op dat voorschriften van overheden of particuliere ondernemingen die daarmee in strijd zijn, ongeldig zijn.? Voor de plannen van de PvdA om de ?lelijke schotels? via een aanpassing van de AVP uit het straatbeeld te laten verdwijnen heeft Wijdeveld geen goed woord over. ?Het PvdA begeeft zich op zeer glad ijs. Gaat de PvdA dan ook een verbod op het parkeren van lelijke auto?s en in het zicht geplaatste tuinkabouters uitvaardigen??
Over de oproep tot het eenzijdig stimuleren van alternatieve kabeloplossingen zegt Wijdeveld: ?Het idee dat kabelaars afdoende alternatieven zouden moeten bieden aan satellietkijkende bewoners is al heel oud, maar is altijd gestuit op het feit dat kabelaars nu eenmaal niet kunnen tippen aan het enorm brede aanbod van zenders dat satellietontvangst te bieden heeft, en het feit dat bewoners nu eenmaal graag zelf bepalen hoe en waar ze naar kijken en luisteren. Daarbij gaat het niet alleen om bewoners die de schotel gebruiken voor de ontvangst van Arabische zenders; er zijn in Nederland rond een miljoen huishoudens die via de Astra-satellieten het reguliere aanbod aan Nederlandse zenders ontvangen, aangevuld met een interessante en uitgebreide keur aan gratis internationale zenders, digitaal en in HD: Duits, Engels, Frans, Spaans, Arabisch, Italiaans, etcetera. Geldt het voorgestelde verbod ook voor die huishoudens?
Over het eenzijdig propageren van kabeloplossingen heeft de Europese Commissie in ieder geval een duidelijk standpunt: ?Autoriteiten moeten zich onthouden van iedere aanmoediging of ontmoediging die, dwingend of niet, de keuze van de betrokkenen kan be?nvloeden ten nadele van het gebruik van een schotelantenne. Kortom: overheden moeten er zich van bewust zijn dat dit soort voorstellen het fundament van de vrijheid van informatie- en dienstenverkeer raken. Bovendien wekken ze ook nog eens de schijn van willekeur en discriminatie. Allemaal zaken waar de Europese Commissie op basis van bestaande Europese regelgeving vroeg of laat een stokje voor zal steken, als de landelijke overheid dat dan al niet heeft gedaan.?
Het recht op de schotelantenne
Professor mr. C.A. Adriaansens, verbonden aan de Universiteit Maastricht, deed in 2007 in opdracht van SES Astra en CanalDigitaal onderzoek naar de rechtmatigheid van schotelverboden. Een samenvatting van zijn bevindingen:
Naar aanleiding van de bijeenkomst van de Europese Raad in 2001 in Lissabon heeft de Europese Commissie op 27 juni 2001 een Mededeling doen uitgaan (Mededeling van de Commissie over de toepassing van de algemene beginselen van het vrije verkeer van goederen en diensten op het gebied van het gebruik van schotelantennes). Daarmee wilde de Commissie recht doen aan de betekenis die de overgang van een digitale economie kan hebben voor de groei en de werkgelegenheid en op het belang voor de Europese burger om tegen een redelijke prijs toegang te hebben tot die informatie-infrastructuur. De Mededeling wordt ook wel kortweg aangeduid als de verwoording van ?het recht op een schotelantenne? De kernstelling van dit document luidt als volgt:
Ingevolge de beginselen van het vrije goederenverkeer (artikel 28-30 van het Verdrag) en van het vrije dienstenverkeer (artikel 49 e.v. van het Verdrag, zoals ge?nterpreteerd in het licht van artikel 10 van het EVRM) moet in het algemeen iedereen die dat wenst, de mogelijkheid hebben een schotelantenne te gebruiken. In een Mededeling aan de Leden van 3 februari 2006 heeft de Commissie, naar aanleiding van een vanuit Duitsland afkomstig verzoekschrift, haar standpunt inzake de betekenis van artikel 10 EVRM verder verduidelijkt: uit artikel 10 EVRM vloeit voort dat iedere burger recht heeft op een schotelantenne voor de ontvangst van radio- en televisie-uitzendingen. Dit fundamentele recht mag niet worden beperkt, noch door overheidsregelgeving, noch door private regelgeving. Priv?-personen mogen niet worden verplicht televisie-uitzendingen via kabeltelevisie te ontvangen.
Bron: Totaaltv
Diverse woningbouwverenigingen willen de strijd tegen de schotelantenne opvoeren. Daarin worden ze gesteund door een deel van de Amsterdamse politiek. De PvdA in de hoofdstad heeft zelfs het plan om de Algemene Plaatselijke Verordening (AVP) aan te passen, zodat schoteleigenaren in bepaalde gevallen gedwongen kunnen worden hun antenne te verwijderen.
Zo?n wijziging van de AVP is prachtig juristenvoer. Het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) bevat namelijk genoeg munitie om dit voornemen aan te vechten. Artikel 10 van de EVRM speelt hierbij een belangrijke rol. Hierin staat dat iedere Europese burger het recht heeft op vrije nieuwsgaring, om zo zichzelf te informeren. Ook bestaat er een bijna negen jaar oud Europees verdrag waarin satellietontvangst - en dat is dus alleen maar mogelijk door het plaatsen van een schotelantenne - expliciet genoemd wordt om de concurrentie tussen mediabedrijven te bevorderen. De afgelopen jaren werden woningbouwverenigingen vooral om deze redenen teruggefloten in hun kruistocht tegen de schotel.
Natuurlijk hebben woningbouwverenigingen een punt wanneer ze de wildgroei van schotelantennes willen aanpakken. Op sommige plaatsen in Nederland is de grens van het toelaatbare wellicht bereikt. Maar daarbij gaat het om een zeer beperkt aantal wijken: geen situatie dus die een schotelverbod bij een gehele woningbouwvereniging of zelfs stad rechtvaardigt. Daarnaast zijn er doeltreffende oplossingen om de wildgroei te voorkomen en de satellietkijker toch een gevarieerd aanbod van Nederlandse, Europese en zelfs wereldzenders aan te bieden.
De belangrijkste daarvan is gezamenlijke satellietontvangst via het zogeheten GSO ontvangstsysteem. Hierbij wordt ??n grote schotel op het dak van een flat of woningcomplex geplaatst, die door alle bewoners wordt gebruikt. Deze oplossing kan zeker bij nieuwbouw zeer makkelijk en relatief goedkoop worden gerealiseerd. Maar ook bij renovatie is GSO een betaalbare oplossing. Juist Amsterdam, waar diverse woningbouwverenigingen de schotel in de ban willen doen, staat aan de bakermat van GSO. Eind jaren ?90 van de vorige eeuw werd namelijk in de hoofdstad, bij woningbouwvereniging Het Oosten, GSO officieel gepresenteerd.
Woningbouwverengingen in Amsterdam willen het nu echter over een andere boeg gooien. De schotel moet verdwijnen van de huurwoningen en uit het Amsterdams straatbeeld. Niet GSO, maar samenwerking met kabelbedrijf UPC lijkt de strategie die hierbij wordt gevolgd. In het verleden speelde bij de negatieve uitspraken van rechters in zaken over schotelverboden het ruimere aanbod van zenders via de schotel steeds een grote rol. Het gestaag groeiende zenderaanbod van UPC wordt nu door de woningbouwverenigingen gepresenteerd als volwaardig alternatief voor de schotel.
UPC zegt niet bij voorbaat nee tegen de plannen van de Amsterdamse woningbouwverenigingen. Het kabelbedrijf is hierover in gesprek met de Amsterdamse Federatie voor Woningcorporaties. ?Een eerste kennismaking is geweest,? aldus mediawoordvoerder Ronald Sutmuller. ?We denken samen met de leden van de Federatie na over een volwaardig alternatief voor de etniciteiten. Hoe we invulling gaan geven aan de wens om minder schotels in het straatbeeld te hebben in Amsterdam, gaat nu onderzocht worden.? Het gaat hier overigens over een eerste kennismakingronde. Er kan dus door UPC nog niks gezegd worden over de afloop van deze onderhandelingen. Technisch is UPC wel klaar om per regio een ander zenderpakket, dat meer gericht is op de wensen van de abonnees, aan te bieden. Maar er zitten andere adders onder het gras. Sutmuller: ?Het probleem is niet zozeer de technische kant, maar eerder de content- en rechtenkant. Er zijn vele manieren om beeldmateriaal aan te leveren. We gaan nu onder meer onderzoeken wat de beste opties zijn.?
Bill Wijdeveld, directeur van Astra Benelux en ??n van de personen die namens SES Astra het GSO-concept in Nederland vorm heeft gegeven, is duidelijk in zijn oordeel. ?We zijn niet blij met deze zoveelste gemeentelijke poging om verwijdering van schotels af dwingen. Want onder het mom van ?esthetiek? wordt het fundamentele recht op vrijheid van ontvangst, zoals neergelegd in artikel 10 van het Europees verdrag van de rechten van de mens (EVRM), ter discussie gesteld. Op basis hiervan heeft toenmalig Eurocommissaris Bolkenstein al in 2001 ?Het recht op een schotelantenne? uitgevaardigd. De Europese Commissie waarschuwt in dit document voor ?voorschriften voor de installatie en het gebruik van schotelantennes als deze een beperking van het vrije verkeer van goederen en diensten kunnen betekenen?. De Commissie wijst er verder op dat voorschriften van overheden of particuliere ondernemingen die daarmee in strijd zijn, ongeldig zijn.? Voor de plannen van de PvdA om de ?lelijke schotels? via een aanpassing van de AVP uit het straatbeeld te laten verdwijnen heeft Wijdeveld geen goed woord over. ?Het PvdA begeeft zich op zeer glad ijs. Gaat de PvdA dan ook een verbod op het parkeren van lelijke auto?s en in het zicht geplaatste tuinkabouters uitvaardigen??
Over de oproep tot het eenzijdig stimuleren van alternatieve kabeloplossingen zegt Wijdeveld: ?Het idee dat kabelaars afdoende alternatieven zouden moeten bieden aan satellietkijkende bewoners is al heel oud, maar is altijd gestuit op het feit dat kabelaars nu eenmaal niet kunnen tippen aan het enorm brede aanbod van zenders dat satellietontvangst te bieden heeft, en het feit dat bewoners nu eenmaal graag zelf bepalen hoe en waar ze naar kijken en luisteren. Daarbij gaat het niet alleen om bewoners die de schotel gebruiken voor de ontvangst van Arabische zenders; er zijn in Nederland rond een miljoen huishoudens die via de Astra-satellieten het reguliere aanbod aan Nederlandse zenders ontvangen, aangevuld met een interessante en uitgebreide keur aan gratis internationale zenders, digitaal en in HD: Duits, Engels, Frans, Spaans, Arabisch, Italiaans, etcetera. Geldt het voorgestelde verbod ook voor die huishoudens?
Over het eenzijdig propageren van kabeloplossingen heeft de Europese Commissie in ieder geval een duidelijk standpunt: ?Autoriteiten moeten zich onthouden van iedere aanmoediging of ontmoediging die, dwingend of niet, de keuze van de betrokkenen kan be?nvloeden ten nadele van het gebruik van een schotelantenne. Kortom: overheden moeten er zich van bewust zijn dat dit soort voorstellen het fundament van de vrijheid van informatie- en dienstenverkeer raken. Bovendien wekken ze ook nog eens de schijn van willekeur en discriminatie. Allemaal zaken waar de Europese Commissie op basis van bestaande Europese regelgeving vroeg of laat een stokje voor zal steken, als de landelijke overheid dat dan al niet heeft gedaan.?
Het recht op de schotelantenne
Professor mr. C.A. Adriaansens, verbonden aan de Universiteit Maastricht, deed in 2007 in opdracht van SES Astra en CanalDigitaal onderzoek naar de rechtmatigheid van schotelverboden. Een samenvatting van zijn bevindingen:
Naar aanleiding van de bijeenkomst van de Europese Raad in 2001 in Lissabon heeft de Europese Commissie op 27 juni 2001 een Mededeling doen uitgaan (Mededeling van de Commissie over de toepassing van de algemene beginselen van het vrije verkeer van goederen en diensten op het gebied van het gebruik van schotelantennes). Daarmee wilde de Commissie recht doen aan de betekenis die de overgang van een digitale economie kan hebben voor de groei en de werkgelegenheid en op het belang voor de Europese burger om tegen een redelijke prijs toegang te hebben tot die informatie-infrastructuur. De Mededeling wordt ook wel kortweg aangeduid als de verwoording van ?het recht op een schotelantenne? De kernstelling van dit document luidt als volgt:
Ingevolge de beginselen van het vrije goederenverkeer (artikel 28-30 van het Verdrag) en van het vrije dienstenverkeer (artikel 49 e.v. van het Verdrag, zoals ge?nterpreteerd in het licht van artikel 10 van het EVRM) moet in het algemeen iedereen die dat wenst, de mogelijkheid hebben een schotelantenne te gebruiken. In een Mededeling aan de Leden van 3 februari 2006 heeft de Commissie, naar aanleiding van een vanuit Duitsland afkomstig verzoekschrift, haar standpunt inzake de betekenis van artikel 10 EVRM verder verduidelijkt: uit artikel 10 EVRM vloeit voort dat iedere burger recht heeft op een schotelantenne voor de ontvangst van radio- en televisie-uitzendingen. Dit fundamentele recht mag niet worden beperkt, noch door overheidsregelgeving, noch door private regelgeving. Priv?-personen mogen niet worden verplicht televisie-uitzendingen via kabeltelevisie te ontvangen.
Bron: Totaaltv
