Woningcorporaties en overheid strijden tegen de satellietschotel. Niet alleen vinden zij de schotels lelijk en geven die de buurt een slechte naam, ook kan de kijker er ?foute? zenders mee ontvangen. Maar verbieden is moeilijk. Want iedereen heeft recht op informatie.
De satellietschotels moeten van de gevels af. En wie niet luistert, kan een rechtszaak verwachten. Woningbouwcorporatie De Nieuwe Unie in Rotterdam heeft sinds kort een duidelijke boodschap. Niet praten, niet meer gedogen, maar verwijderen. Kabelexploitant UPC biedt in extra pakketten genoeg zenders om het gemis van de schotel op te vangen. De Nieuwe Unie staat niet alleen. Ook in Deventer, Amsterdam en Groningen is de aanval geopend op de ontsierende schotel, zoals dat in de jaren zestig met de televisie-antenne op het dak gebeurde. Corporaties vinden de schotels lelijk en ze willen niet dat hun gevels worden beschadigd.
In de Rotterdamse woonwijk Charlois wordt de boodschap niet goed begrepen. ?Het zijn wel de buitenlanders die de dupe zijn?, is te horen. De bewoners wijzen erop dat minister Remkes van binnenlandse zaken laat onderzoeken wat hij tegen zenders kan doen die haatdragende boodschappen doorgeven, zoals het Palestijnse Hezbollah TV. De geliefde, gewone Turkse zenders lijken daarmee in de ogen van de bewoners ook onder vuur te liggen. ?Hier wonen mensen van zestig, zeventig jaar die geen Nederlands praten, de hele dag thuis zitten en graag Turkse televisie kijken?, zegt bakker Ulas Toprak, zelf eigenaar van een schotel. ?Die hebben geen andere plek om de schotel neer te zetten.? De winkelende Nihal Sartli valt hem bij. ?Weet je waar mijn zoon naar kijkt??, vraagt ze. ?Naar Discovery Science, die krijg je niet via de kabel.?
Toch lijkt het niet-gedogenbeleid van de Nieuwe Unie effect te hebben. De gevels van de gebouwen van de woningverhuurder in dit deel van de stad, bevatten nauwelijks schotels. Wel heeft een aantal huizen aan de achterkant op het balkon een schotel staan. De satellietontvangers staan op een soort pallets, verzwaard met bloempotten en betonnen houders van parasols. ?Wat mensen in hun tuin hebben staan, moeten ze zelf weten?, zegt een woordvoerder van De Nieuwe Unie. ?Ze mogen er ook hun tuinmeubelen neerzetten. Wij willen echter niet dat ze gaten boren in de gevel om de schotels vast te zetten.? Het aanzicht van de gevel speelt ook mee, moet de woordvoerder erkennen. De schotel moet niet het beeld gaan vervuilen, zoals in de jaren zestig de antenne op het dak dat deed. ?Al denk ik niet dat een woning minder makkelijk te verhuren is als er veel schotels te zien zijn?, stelt de woordvoerder. ?Daarvoor hebben we in Rotterdam toch te veel woningzoekenden.?
Schotels simpelweg verbieden lijkt de makkelijkste oplossing maar is niet mogelijk, hebben corporaties in Deventer, Amsterdam en Schiedam gemerkt. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens staat een verbod niet toe omdat de schotel bijdraagt aan de mogelijkheden voor mensen zichzelf te informeren. Woningbouwverenigingen, verenigingen van eigenaren en gemeentes die de schotel kwijt willen, zullen daarom een gelijkwaardig alternatief moeten bieden. Bijvoorbeeld via centrale schotels op het dak.
Niet iedere woningbouwvereniging heeft daar zin in. Rentr? Wonen in Deventer begint er bijvoorbeeld niet aan. Maar als de bewoners het zelf willen regelen, kan het wel. Rentr? probeert de mensen via een gesprek te bewegen de schotel te verwijderen; een eerdere poging van de woningbouwvereniging om de schotels te verbieden, mislukte. ?Een aantal bewoners werkt niet vrijwillig mee?, erkent een woordvoerder van Rentr?. ?Wij proberen daarom de bewonerscommissies in te schakelen. Wij vragen of zij in overleg willen gaan met de schoteleigenaar. Vaak lukt dat, een enkele keer niet. Daarom zijn onze gevels niet 100 procent schotelvrij.?
Het door de woningcorporatie op de daken plaatsen van centrale schotels is ook geen garantie voor schotelvrije gevels, stelt Rolf Edens voorzitter van de Stichting Satellietplatform. ?Als een zender ontbreekt en een bewoner wil hem toch hebben, dan kan hij alsnog een schotel neerzetten.? De overheid heeft volgens Edens andere mogelijkheden om zenders te weren. Zo is het ook mogelijk om een of meerdere zenders uit het pakket te filteren. Simpeler nog is het bij de satellietmaatschappij te vragen een zender niet door te stralen naar Nederland. Als een zender zo haatdragend is als Hezbolah TV, is dat volgens Edens goed mogelijk. De satellieten die zich op Europa richten, zijn doorgaans in handen van Europese bedrijven.
