Consument met vast energiecontract gaat meer betalen: ’Flexibel meebewegen gaat je geld schelen’
Theo Besteman
Aangepast: Vandaag, 07:17Gisteren, 20:58in Geld
Amsterdam - Consumenten gaan voortaan meer voor hun elektriciteit betalen als ze niet flexibel met hun stroomverbruik omgaan. Hun energienota loopt dan nog verder op.
© Getty Images
Vaker op en afschakelen, willen panelen blijven lonen.
Dat voorziet onderzoeker Sanne de Boer, specialist in energietransitie bij RaboResearch. „Consumenten met een vast en variabel contract die hun zonnepanelen niet uitschakelen bij overschotten gaan te maken krijgen met meer doorberekende kosten, zoals de terugleverkosten die energieleveranciers al vragen.”
Netbeheerders moeten in heel Nederland alle vraag en aanbod op de hoofd- en regionale netten tot op de minuut in balans brengen om het elektriciteitsnet betrouwbaar en beschikbaar te houden. Wat bijvoorbeeld kan met opslag van overtollige stroom in batterijen. Of door de industrie tijdelijk meer te laten verbruiken.
Meer kosten
Nog altijd heeft Nederland een zeer betrouwbaar stroomnet, met 99,99996% beschikbaarheid. Maar door de sterke toename van de productie van groene stroom en doordat huishoudens en bedrijven ook voor vervoer en verwarming steeds vaker elektriciteit gebruiken, wordt het lastiger om de balans vooraf goed te voorspellen.
„Het risico op onbalans neemt toe, en daarmee de kosten”, aldus De Boer. „Dat geldt vooral voor klanten met zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s.”
© Thijs Rooimans
Sanne de Boer van RaboResearch: ’Huishoudens kunnen geld verdienen door te schuiven met hun elektriciteitsverbruik en met de panelenstroom die ze leveren.’
Energiebedrijven rekenden dat risico aanvankelijk door naar hogere elektriciteitsprijzen bij vaste en variabele contracten. Nu gaan ze die kosten steeds meer uitsplitsen per type klant. Zo betaalt een klant met zonnepanelen met een vast of variabel contract nu terugleverkosten. Een klant met een dynamisch elektriciteitscontract niet.
Bedrijven vragen al terugleverkosten aan consumenten die de stroom niet zelf verbruiken en aan het netwerk aanbieden. Die kosten lopen voor een gemiddeld gezin volgens bureau 1Komma5° op tot €300 per jaar.
Eerst zelf verbruiken
Nu Nederland van het gas af gaat, en ook andere fossiele brandstoffen als diesel, stookolie en steenkool worden afgebouwd om CO2-uitstoot te beperken, moeten huishouden er daarom aan gaan wennen om apparaten aan te zetten als er veel groene stroom is, stelt De Boer. Anders ga je meer betalen. „Huishoudens en bedrijven die willen vasthouden aan contracten met vaste prijzen met niet-flexibele productie en afname van elektriciteit, krijgen daarom steeds vaker te maken met toeslagen op prijzen.”
Wie geen gedoe aan zijn hoofd wil over de energieprijs, kan een vast contract nemen waarin die hogere kosten worden doorberekend. „Je hebt zekerheid, dat is sommigen veel waard. En je hoeft niet na te denken over wanneer je je wasmachine aanzet”, stelt de onderzoeker.
Huishoudens en bedrijven die wel bereid zijn om bijvoorbeeld meer van hun eigen panelenstroom direct te verbruiken voordat ze gaan leveren aan het net, kunnen echter profiteren. „Daarmee loopt de leverancier minder risico, en dalen zijn kosten”, aldus De Boer.
Bewust verbruik
Consumenten en andere kleinverbruikers kunnen ook een dynamisch stroomcontract nemen, waarmee ze de dag ervoor al zien wanneer de stroom een dag later het goedkoopst is. Steeds meer huishoudens zullen heel bewust op die uren energie gaan verbruiken, verwacht zij.
„Huishoudens kunnen geld verdienen door te schuiven met hun elektriciteitsverbruik en met de panelenstroom die ze leveren. Het wordt steeds normaler om je energie flexibel te verbruiken. Daarmee help je het elektriciteitsnet in balans te houden, daarom hebben leveranciers daar geld voor over”, aldus De Boer.
Grote bedrijven kunnen niet alleen geld verdienen door te helpen het elektriciteitsnet in balans te houden, maar ook door te helpen ’file’ op het elektriciteitsnet te voorkomen, analyseert zij. Door de energietransitie bepaalt het weer steeds vaker hoe duur elektriciteit is op de handelsbeurs.
Er ontstaat een nieuwe markt waarbij energieleveranciers met toestemming van huishoudens op afstand zonnepanelen mogen uitschakelen als de stroomprijs negatief is. Of juist elektrische auto’s een seintje geven om te gaan opladen.
Vooraf instellen
Zogeheten Home Energy Systems kunnen alle elektriciteitsstromen in een huis afstemmen op wat en vooral wanneer nodig is, zegt zij. „Je kunt ervoor kiezen vooraf in te regelen hoe koud en warm het mag worden.”
Niet iedereen zal daarop zitten te wachten, erkent ze. „Sommige mensen willen niet dat hun apparatuur data uitwisselt met het internet en met een energieleverancier. Je hoeft het niet te doen natuurlijk.”
Voor grote bedrijven is het nog belangrijker om slim met hun elektriciteitsverbruik om te gaan. „We zien al dat het voor de ondernemers met grootverbruikeraansluiting lastiger wordt om het onbalansrisico bij hun leverancier neer te leggen. Die willen dat soms niet meer, omdat het steeds complexer wordt om een dag vooraf goed in te schatten hoeveel hun klant per kwartier gaat verbruiken of opwekken. Voor die verkeerde voorspelling moet de leverancier betalen. Bedrijven kunnen er ook vrijwillig voor kiezen om dit risico over te nemen. Dit levert lagere tarieven op, maar is dus wel risicovol.”
Douchen
Energieleveranciers zijn niet te benijden, aldus De Boer. „Vroeger wisten ze vrij precies wanneer mensen in ons land opstonden, lichten aanzetten, gingen douchen en koffie zetten. Nu moeten ze door de dag heen ook weten wanneer thuisbatterijen worden opgeladen, wanneer warmtepompen aan gaan. Dat is extreem lastig. Dat kost geld. De kosten leggen ze bij de consumenten neer.”
Rabo schetst de komende jaren. „Het elektriciteitssysteem wordt steeds complexer”, zegt De Boer. „Het is belangrijk dat huishoudens en bedrijven steeds slimmer met elektriciteit omgaan, dat is belangrijk voor ons energiesysteem. En als je dat doet, kan het ook nog eens geld opleveren.”
Bron: de Telegraaf